Het vruchtgebruik in Spanje: een juridische strategie om successierechten te verminderen

Bij de aankoop van onroerend goed in Spanje is het vaak raadzaam om verschillende financiële en juridische strategieën te onderzoeken om toekomstige belastingverplichtingen tot een minimum te beperken. Veel klanten vragen advies over hoe ze de Spaanse successierechten kunnen verminderen of vermijden. Een van de meest effectieve en vaak gebruikte oplossingen is de juridische splitsing van eigendom door middel van vruchtgebruik en naakte eigendom.

Inzicht in de Spaanse successierechten

Zoals uiteengezet in onze speciale rubriek over erfenissen, is onroerend goed in Spanje onderworpen aan Spaanse successierechten. Het is daarom van cruciaal belang om tijdens de aankoopfase na te gaan welke mogelijkheden er zijn om deze belasting in de toekomst te verminderen of te vermijden.

Wat is vruchtgebruik in Spanje?

Vruchtgebruik is het wettelijke recht om een onroerend goed te gebruiken en te genieten zonder dat men er de volledige eigendom van heeft. De volledige eigendom van een onroerend goed wordt opgesplitst in twee afzonderlijke rechten:

Uitsluitingsrecht: het recht om het onroerend goed te gebruiken, te bewonen en ervan te genieten.
Naakte eigendom (Nuda Propiedad): het recht op de eigendomstitel zonder bezit of gebruik.

Door deze verdeling kan de ene partij (meestal de ouders) het recht behouden om in het onroerend goed te wonen of het te verhuren, terwijl de andere partij (meestal de kinderen) de naakte eigendomstitel behoudt.

Juridische gevolgen van vruchtgebruik

Een vruchtgebruiker heeft exclusieve rechten op het onroerend goed:

Het onroerend goed kan niet worden betreden, verhuurd of verkocht door de blote eigenaar zonder toestemming van de vruchtgebruiker.
De vruchtgebruiker kan in het onroerend goed wonen of het verhuren alsof hij de volledige eigenaar is.

Veelvoorkomend gebruik: ouders en kinderen

Het is heel gebruikelijk dat ouders een onroerend goed kopen en:

Het vruchtgebruik verwerven (meestal gewaardeerd op 30%)
Het naakte eigendom aan hun kinderen overdragen (meestal gewaardeerd op 70%)

Hierdoor kunnen de ouders tijdens hun leven het exclusieve gebruik behouden, terwijl de kinderen bij overlijden van de ouders zonder successierechten op het vruchtgebruik volledig eigenaar worden.

Voorbeeld:

Ouders verwerven 30% vruchtgebruik
Kinderen verwerven 70% naakte eigendom

Bij overlijden van de vruchtgebruiker:

Het vruchtgebruik vervalt
Kinderen worden automatisch 100% eigenaar
De overdracht van het vruchtgebruik is vrijgesteld van successierechten

Fiscale gevolgen bij aankoop

Bij aankoop:

Ouders betalen overdrachtsbelasting (ITP) alleen over het vruchtgebruik
Kinderen betalen ITP over het blote eigendom

Na het overlijden van de ouders:

Erfgenamen zijn niet onderworpen aan successierechten op de waarde van het vruchtgebruik
Ze moeten echter wel de verschuldigde overdrachtsbelasting betalen op het deel van het onroerend goed dat voorheen onder het vruchtgebruik viel en dat nu volledig eigendom wordt

Een onroerend goed kopen op naam van de kinderen

Veel klanten overwegen om het onroerend goed rechtstreeks op naam van de kinderen te kopen. Hoewel dit wettelijk mogelijk is, roept dit belangrijke vragen op met betrekking tot de herkomst van de middelen:

Risico’s in verband met schenkingsrechten

In Spanje moet de koper degene zijn die de onroerende zaak betaalt. Als de ouders betalen maar de kinderen als eigenaren worden geregistreerd, wordt dit juridisch beschouwd als een schenking, die belastbaar is.

Schenkingsrechten in Spanje zijn vergelijkbaar met successierechten
Als dit niet correct wordt geregeld, lopen families het risico hoge schenkingsrechten te moeten betalen

Hoe schenkingsrechten in Spanje te vermijden

Om schenkingsrechten te vermijden, moeten ouders de schenking in hun eigen land formaliseren. De volgende stappen zijn essentieel:

Bezoek een notaris in uw eigen land
Stel een schenkingsakte op waarin het geschonken bedrag voor de aankoop van een onroerend goed in Spanje wordt vermeld
Als het kind gehuwd is onder het gemeenschapsstelsel, moet ook de echtgenoot ondertekenen om te bevestigen dat de schenking voor individueel (niet-huwelijks) gebruik is bestemd
De akte moet:
- Een apostille (Haags Apostille) bevatten
- Door een beëdigd vertaler in het Spaans worden vertaald

Overdracht van geld en documentatie

Zodra de schenking is geformaliseerd:

Ouders maken het geld over naar de persoonlijke bankrekening van het kind
Alle betalingen met betrekking tot de aankoop van het onroerend goed moeten het proportionele aandeel van elke koper weergeven

Vereiste documenten voor de notaris in Spanje:

Originele schenkingsakte met apostille en officiële vertaling
Huwelijkscontract (indien van toepassing) met apostille en vertaling
Kopieën van alle bankoverschrijvingen van elke koper

Proportionele kosten

Alle gerelateerde belastingen en kosten (bijv. notaris, registratie, overdrachtsbelasting) moeten proportioneel worden betaald door elke koper in overeenstemming met hun eigendomsaandeel

Conclusie

Het gebruik van vruchtgebruik en naakte eigendom is een juridisch effectieve en algemeen aanvaarde methode in Spanje om de successierechten te verminderen. Ook is het mogelijk om onroerend goed rechtstreeks op naam van een kind te kopen, maar dit moet zorgvuldig worden gestructureerd om onbedoelde schenkingsrechtelijke gevolgen te voorkomen. Professioneel juridisch advies is essentieel om ervoor te zorgen dat de transactie in overeenstemming is met de Spaanse belasting- en erfrechtwetgeving en de belangen van de familie beschermt.